Khi được hỏi mặt trời mọc hướng nào chắc chắn câu trả lời đầu tiên của người chưa biết và chưa tìm hiểu kỹ sẽ là mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây. Tuy nhiên theo đúng thực tế thì mặt trời chỉ mọc ở hướng chính Đông và lặn ở hướng chính Tây chỉ 2 lần trong năm là nhằm vào ngày Xuân Phân và ngày Thu Phân.
Có bao nhiêu hướng và cách xác định phương hướng?
Trong thực tiễn sẽ không phải ai cũng có thể biết rằng có tới 16 hướng chính, phụ dựa trên 4 hướng chính là Đông – Tây – Nam – Bắc. Sau đây là một số hướng khác mà có lẽ bạn chưa biết.
- 4 hướng chính là hướng Đông – Tây – Nam – Bắc
- 4 hướng phụ là gồm hướng Đông Bắc – Đông Nam – Tây Bắc – Tây Nam
- 8 hướng chi tiết đó chính là Bắc Tây Bắc, Đông Đông Bắc, Bắc Đông Bắc, Đông Đông Nam, Nam Tây Nam, Nam Đông Nam, Tây Tây Nam và cuối cùng là Tây Tây Bắc.
Từ thời xưa đã từ rất lâu, thời của ông cha ta cho đến giờ đây đã đúc kết cho chúng ta một số cách thức xác định phương hướng hoàn toàn có thể kể như sau:
Xác định mặt trời mọc hướng nào bằng phương pháp trực tiếp
Cách để có thể xác định phương hướng trực tiếp được áp dụng từ xưa cho đến nay chính là dựa vào hiện tượng mặt trời mọc hướng nào, lặn hướng nào để có thể dễ dàng xác định. Hồi nhỏ chúng ta từng được nghe rằng:
- Buổi sáng sáng thì mặt trời mọc ở hướng Đông.
- Buổi chiều mặt trời sẽ lặn đúng ở hướng Tây.
- Vào lúc giữa trưa mặt trời sẽ đứng bóng.
Đã có một nghiên cứu cho thấy so với nước ta những ngày Xuân Phân và Thu Phân mặt trời sẽ mọc đúng ở hướng chính Đông và lặn ở chính Tây. Còn về Hạ Chí thì mặt trời sẽ mọc ở hướng Đông Bắc và lặn ở hướng Tây Bắc. Còn Đông Chí mặt trời mọc ở Đông Nam và lặn ở Tây Nam. Lúc giữa trưa, mặt trời sẽ không đứng bóng mà lại chệch về hướng Nam, lúc đó bóng của vật sẽ đổ về hướng Bắc .
Phương pháp Owen Doff để xác định mặt trời mọc hướng nào
Để sử dụng phương pháp Owen Doff cho việc xác định mặt trời mọc hướng nào thì chúng ta chỉ cần thực hiện các thao tác sau:
- Hãy lấy một cây gậy và cắm một cây gậy xuống đất gọi đỉnh bóng ban đầu của cây gậy là T .
- Đợi khoảng 15 phút sau khi bóng gậy sẽ khác đi thì đỉnh bóng của gậy lúc này chúng ta sẽ gọi nó là Đ.
- Sau khi đã xác định được 2 điểm thì chúng ta hãy nối T với Đ lại và ta sẽ có đoạn thẳng TĐ và từ đó dễ dàng xác định được bên T là hướng Tây và bên Đ chính là hướng Đông.
- Sau đó từ đường thẳng Đông Tây ta kẻ đường vuông góc sẽ có hướng Bắc và Nam là chúng ta có thể dễ dàng xác định được hướng còn lại của mặt trời một cách chính xác tuyệt đối.
Mặt trời mọc hướng nào? Lặn hướng nào?
Nhiều người nghĩ rằng mặt trời mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây nhưng thực sự chúng không chính xác. Bởi mặt trời luôn luôn có sự thay đổi do sự chuyển động liên tục của các hydro và chuyển thành helium từ đó tạo nên phản ứng tổng hợp gây tác động gián tiếp lên bề mặt của mặt trời.
Thế nên mỗi ngày thậm chí là mỗi thời điểm mặt trời lặn và mọc sẽ thay đổi ít nhiều. Chính vì vậy khi chúng ta muốn xem xét mặt trời mọc hướng nào sẽ không được thuận tiện. Bởi việc xác định mặt trời mọc hay lặn hướng nào chỉ còn mang tính tương đối tại chính những thời điểm xác định.
Nhưng về cơ bản nói chung thì mặt trời mọc ở hướng Đông và sẽ lặn hướng Tây. Chỉ duy nhất vào hai ngày trong năm là Xuân Phân nhằm 21-22/03 và Thu Phân nhằm 23-24/09. Đây là thời điểm mà Mặt Trời di chuyển đúng với vị trí quỹ đạo nhất. Vì vậy mà chúng ta sẽ thấy mặt trời xuất hiện ở phía Đông và một lát sau sẽ ngả dần về phía Tây.
Còn nếu vào những thời điểm khác thì mặt trời sẽ di chuyển theo quỹ đạo khác nên có sự chênh lệch đáng kể ví dụ như:
- Vào Hạ chí nhằm 21-22/06, mặt trời mọc hơi xa về phía bên đông bắc và lặn xa về tận phía Tây.
- Vào Đông chí nhằm 21-22/12 mặt trời sẽ mọc chính xác ở hướng Đông Nam và lặn ở chính Tây Nam.
Vì sao mặt trời chỉ mọc ở đằng đông và lặn ở đằng tây?
Trái Đất chúng ta ngoài việc tự quay quanh mặt trời thì nó còn quay theo chiều từ Tây sang Đông. Vì con người chúng ta đang sống ngay trên Trái Đất nên sẽ không thể cảm nhận được sự chuyển động này mà chỉ cảm thấy được mọi thiên thể quay quanh trái đất với chiều ngược lại tức là từ Tây sang Đông.
Chính vì Trái Đất quay được một vòng từ Tây sang Đông cho nên những người sống trên Trái Đất sẽ cảm thấy mặt trời hay các thiên thể khác quay một vòng từ Đông sang Tây quanh trái đất. Mặt trời mọc hướng nào? Vì vậy mọi người đang sống trên Trái Đất sẽ cảm thấy mặt trời mọc ở đằng Đông lặn ở đằng Tây và đưa ra giả thuyết đó.
Cách thức xác định chính xác hướng của mặt trời mọc
Nếu như mọi người biết được cách xác định hướng mặt trời chính xác thì sẽ rất có ích trong nhiều công việc khác nhau. Và cũng đừng lầm tưởng và khẳng định rằng mặt trời luôn mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây mà hãy học cách xác định dưới đây.
Để xác định được mặt trời mọc hướng nào, hướng của mặt trời thì sẽ có ba phương pháp và trong ba cách thì cách đo bằng đồng hồ độ chính xác không cao. Nếu muốn độ chính xác cao thì không nên sử dụng phương pháp này để xác định. Khi nào chúng ta ở gần cực thì phương pháp này mới thực sự có kết quả chính xác nhất.
Quan sát hướng mọc và hướng lặn của mặt trời
Từ khi còn nhỏ câu nói cực kỳ quen thuộc mà có lẽ bất cứ ai cũng đã từng nghe và biết đó là để xác định hướng chính của mặt trời thì chỉ cần biết là sáng mặt trời mọc đằng Đông, chiều mặt trời sẽ lặn về đằng Tây. Những đến mãi sau này người ta mới dần biết đó không phải là kết quả chính xác mà còn tùy thuộc vào tình hình.
Tuy nhiên, như đã nói ở trên thì sẽ trái sẽ quay quanh năm và sẽ có sự chệch hướng chứ không hoàn toàn mọc ở chính Đông và lặn hướng chính Tây. Trong một năm sẽ có nhiều sự thay đổi chu kỳ được chia thành như xuân phân, hạ chí, thu phân và đông chí. Thế nên mặt trời sẽ thay đổi nhau về hướng lặn nên phải xác được được rõ và chính xác.
Xác định mặt trời mọc hướng nào bằng gậy và mặt trời
Như đã được giới thiệu ở trên thì phương pháp này còn được gọi là phương pháp Owen Doff. Sỡ dĩ có cái tên như thế này là vì chúng được lấy theo bởi người tìm ra nguồn gốc cũng như cách thức để xác định phương pháp này, anh là một phi công người Anh.
Owen Doff đã dành cả đời để đi khắp nơi trên thế giới để có thể tìm ra cách xác định được phương hướng mặt trời mọc hướng nào sao cho có độ chính xác cao. Với cái cây gậy và mặt trời, người đàn ông này đã phải thử hơn 1000 lần ở khắp mọi nơi trên thế giới. Và lần nào cũng đều chính xác tuyệt đối nên phương pháp này đã được chính thức áp dụng vào thực tiễn.
Xác định mặt trời mọc hướng nào bằng đồng hồ có kim chỉ giờ
Với một chiếc đồng hồ có kim gồm 12 số chỉ giờ trên đồng hồ thì ta vẫn có thể xác định được mặt trời mọc hướng nào bao gồm các bước sau:
- Hãy đặt đồng hồ nằm ngửa trên lòng bàn tay theo chiều nằm ngang sao cho kim giờ chỉ đúng vào hướng của Mặt Trời hiện tại.
- Chia đôi góc mà kim chỉ giờ và đường 6-12 tạo nên sau đó thấy đường phân giác sẽ chỉ hướng Bắc – Nam tức là góc nhỏ nhất sẽ chỉ về hướng Nam và gَóc lớn nhất sẽ về hướng Bắc.
- Nguyên lý hoạt động của phương pháp này dựa trên hiện tượng mặt trời mọc hướng nào và lặn ở hướng nào. Chính vì vậy mà chúng tạo thành một đường tròn xung quanh Trái Đất trong vòng 24 tiếng đồng hồ.
Tuy nhiên theo nhiều ý kiến chứng minh rằng phương pháp này không có độ chính xác bởi vì sai số đo của nó có thể lên đến hàng chục độ. Nguyên nhân chính gây nên chính là vì mặt đồng hồ được đặt song song với mặt phẳng chân trời, còn đường di chuyển hàng ngày của Mặt Trời thì lại ở cực mới nằm trên mặt phẳng nằm ngang.
Một số thông tin thú vị, hữu ích về mặt trời
Nhiều bạn chắc hẳn sẽ còn rất nhiều câu hỏi thắc mắc về mặt trời nói chung cũng như hướng mặt trời mọc và lặn ra sao. Sau đây sẽ là tổng hợp một số câu hỏi thú vị mà mọi người đã đặt ra nhằm tìm hiểu các nguyên nhân hay lý do của chúng mà mọi người cần được giải đáp.
Mặt trời mọc hướng nào và mọc ở đâu lần đầu tiên?
Trong quá khứ từng trải qua thì hầu hết tất cả chúng ta vẫn luôn khẳng định và nghĩ chắc chắn rằng Nhật Bản sẽn là quốc gia mặt trời mọc như một số câu chuyện mà mọi người từng bản tán nhau. Sau đó nhiều người đã cho rằng vương quốc mà mặt trời mọc sớm nhất chính là New Zealand.
Thành phố đã tiên phong trên quốc tế cho việc nhìn thấy Mặt trời là ở tại Gisborne, nằm ở Bờ Đông của New Zealand. Theo một vài thông tin mới nhất và có độ chính xác cao cho thấy mặt trời mọc mọc lần đầu thực sự là trên Đảo Caroline đây là một hòn hòn đảo nằm ngoài vùng Kiribati.
Mặt trời lặn cuối cùng ở đâu?
Nếu như các bạn đã biết mặt trời mọc lần đầu tại hòn Đảo Caroline thì tất cả chúng ta đã hoàn toàn có thể tin rằng mặt trời đã lặn lần cuối ở phần chính Tây của Trái đất. Mặt trời lặn ở chính tại Alaska nằm ngay trên hòn đảo Attu và hòn đảo này không có người sinh sống trong vài thập kỷ qua đã được biết đến với trận chiến trong thế chiến thứ hai.
Hiện tượng Đêm vùng cực và hiện tượng Đêm trắng
Có thể nhiều người vẫn chưa bao giờ từng nghe đến hiện tượng kỳ lạ “Đêm vùng cực”. Đêm vùng cực ở đây có nghĩa là một nơi không có ánh sáng vào ban ngày trong vòng 6 tháng liên tục. Được biết lý do này là do độ nghiêng của toàn cầu từ tháng 9 đến tháng 3 và lúc bấy giờ thì vùng cực bắc của toàn cầu sẽ không có bất kỳ tia ánh sáng mặt trời nào.
Để có thể giải thích mặt trời mọc hướng nào một cách dễ hiểu thì đêm vùng cực xảy ra khi mặt trời không có khi nào mọc lên. Nhưng mặt trời vào lúc nửa đêm hay là “Ngày vùng cực”, “Đêm trắng” là khi mặt trời vẫn ở phía trên của đường chân trời mang theo ánh sáng ban ngày xuyên suốt trong 24 giờ.
Khi cực Bắc đang diễn ra hiện tượng đêm vùng cực thì ở Nam cực cũng sẽ xảy ra hiện tượng đêm trắng vì hai cực này đối lập nhau. Do đó, nếu đêm vùng cực diễn ra từ tháng 9 đến tháng 3 thì ngày vùng cực sẽ bắt đầu từ tháng 4 đến tháng 8.
Kết luận
Mặt trời mọc hướng nào chắc hẳn khi đọc bài viết thì các bạn cũng đã hiểu rõ và còn học được thêm cách thức để xác định hướng của mặt trời chính xác nhất. Hãy luôn nhớ rằng mặt trời không chỉ mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây mà chúng chỉ xảy ra hiện tượng đó chỉ 2 lần trong năm.
