Tam giác mùa hè là một tam giác được hình thành từ đỉnh của 3 ngôi sao lấp lánh, xuất hiện trên bầu trời vào mùa hè. Những ngôi sao sáng ngự trị trên bầu trời mang đến một vẻ đẹp độc đáo, sáng rực bầu trời đêm mùa hè. Nếu bạn đang tò mò và muốn tìm hiểu rõ hơn về nhóm sao tam giác này, hãy cùng theo dõi các thông tin chi tiết được giới thiệu ở bài viết dưới đây nhé!
Tìm hiểu thông tin chi tiết về tam giác mùa hè
Tam giác mùa hè là một tam giác tưởng tượng nằm ở nửa Bắc bán cầu, được xác định là mảng sao chứ không được xem là một chòm sao, mảng sao này mang tính chất địa phương và bao hàm tính chất lịch sử. Lý do không được xem là một chòm sao bởi chúng được hình thành từ những ngôi sao thuộc các chòm sao chứ không phải là một chòm sao độc lập.
Tam giác mùa hè là một thuật ngữ được truyền bá từ những năm 1950 do nhà thiên văn học người Anh Patrick Moore và tác giả người Mỹ HA Rey. Một nhà thiên văn nước Áo đã gọi chúng bằng một cái tên khác là Tam Giác Lớn vào năm 1920. Tuy nhiên, thực tế mảng sao này đã xuất hiện tại những cuốn sách về chòm sao từ những năm 1913 nhưng chưa có tên cụ thể.
Tam giác mùa hè được ghép nối từ đỉnh của ba ngôi sao sáng nhất gồm sao Vega thuộc chòm sao Lyra, ngôi sao này có màu trắng xanh rực rỡ. Tiếp đến là ngôi sao Altair thuộc chòm sao Aquila, sở hữu màu trắng vàng lấp lánh. Cuối cùng là Deneb thuộc chòm sao Cygnus, với màu trắng thuần khiết của Thiên Nga.
Đúng như cái mà nó sở hữu, bộ ba ngôi sao này sẽ rực rỡ nhất vào mùa hè, có thể quan sát rõ nhất khi bạn sống ở vĩ độ trung bắc. Vào những buổi tối tháng sáu, tháng 7 mùa hè, nhìn lên bầu trời ở hướng Đông, bạn sẽ có thể chiêm ngưỡng được một mảng sao lấp lánh từ bình minh cho đến hoàng hôn.
Các ngôi sao thuộc tam giác mùa hè và ý nghĩa tên gọi
Tam giác mùa hè sẽ bắt đầu từ đỉnh sao sáng nhất, đỉnh sao này có tên gọi là Vega, hay còn được gọi bởi một cái tên dân gian khác là Chức Nữ. Sau Chức Nữ, đỉnh sao sáng thứ hai chính là sao Altair, với tên gọi dân gian là Ngưu Lang. Đỉnh sao cuối cùng được gọi là Deneb, tên dân gian gọi là Thiên Tân.
Bộ ba ngôi sao này tuy thuộc ba chòm sao khác nhau, nhưng lại nối với nhau thành một mảng sao hình tam giác vô cùng đặc biệt. Bên cạnh đó, những ngôi sao này còn được gọi bằng những cái tên dân gian đặc biệt không kém, liệu ý nghĩa thật sự trong những cái tên này là gì?
Ý nghĩa của các chòm sao chứa tam giác mùa hè
Như những thông tin vừa cập nhật trên, bộ ba ngôi sao này không cùng chung một chòm sao. Mỗi một ngôi sao đều thuộc một chòm sao khác nhau và sở hữu những nét đặc trưng riêng, cùng khám phá sau đây:
Chòm sao Lyra (chòm sao Thiên Cầm): chòm sao này chính là ngôi nhà của sao Vega, là một chòm sao với kích cỡ khá nhỏ và nó đại diện cho đàn lia. Chòm sao này nằm giữa các chòm sao Thiên Nga, Vũ Tiên và Thiên Long với hình dạng giống hình bình hành rất dễ phân biệt.
Chòm sao Aquila (chòm sao Thiên Ưng): chòm sao này chính là nơi trú ngụ của sao Altair và đây cũng là ngôi sao sáng nhất của chòm sao Thiên Ưng. Sở dĩ chòm sao này được gọi là Thiên Ưng hay Đại Bàng là vì chòm sao này sở hữu Altair, Beta và Gamma tạo thành một đường nối ánh sáng giống phần mỏ của Đại Bàng.
Chòm sao Cygnus (chòm sao Thiên Nga): chòm sao này được coi là một trong những chòm sao rực rỡ nhất những đêm hè, bởi những ngôi sao thuộc chòm sao này kết hợp tạo thành một mảng sao lớn cực sáng gọi là Bắc thập tự. Deneb là ngôi sao sáng nhất của chòm sao này, đánh dấu tượng trưng cho phần đuôi của Thiên Nga.
Ý nghĩa thiên văn học
Từ dải Ngân Hà ở hướng Đông Bắc, bạn sẽ nhìn thấy một mảng sao có hình tam giác cực kỳ rực rỡ được gọi là tam giác mùa hè. Các ngôi sao sáng nhất nằm ở 3 đỉnh tạo ra một hình tam giác. Đầu tiên là ngôi sao sáng nhất của tam giác này và cũng là ngôi sao sáng thứ năm trên bầu trời là sao Vega (Chức Nữ). Ngôi sao này sở hữu độ sáng biểu kiến là 0,03, cách Mặt Trời 25 năm ánh sáng.
Ngôi sao sáng thứ hai là Altair (Ngưu Lang), ngôi sao sáng thứ 12 trên bầu trời và sở hữu ánh sáng biểu kiến là 0,77, cách Mặt Trời khoảng 16,7 năm ánh sáng. Cuối cùng là Deneb (Thiên Tân), ánh sáng biểu kiến là 1,25, cách chúng ta 3550 năm ánh sáng. Thực tế ngôi sao này có ánh sáng mạnh nhất nhưng vì cách quá xa Trái Đất nên không thể cho thấy toàn bộ sức mạnh ánh sáng của mình.
Ý nghĩa truyền thuyết
Phân tích theo truyền thuyết, mảng sao này tượng trưng cho chuyện tình của đôi tình nhân Ngưu Lang và Chức Nữ. Dải Ngân Hà cắt ngang qua tam giác mùa hè chính là con sông Ngân ngăn cách chuyện tình của họ.
Ngưu Lang là một vị thần chăn trâu trên thiên đình, Chức Nữ là một tiên nữ phụ trách việc dệt vải. Trong một lần tình cờ gặp gỡ, họ mến mộ và nảy sinh tình cảm với nhau. Vì quá say đắm trong tình yêu mà trễ nải công việc khiến Ngọc Hoàng giận giữ buộc cả hai phải chia cách nhau, người ở đầu sông kẻ ở cuối sông.
Tuy nhiên, vì cảm động tấm chân tình của họ mà Ngọc Hoàng cho phép cả hai được gặp nhau mỗi năm một lần vào mùng 7 tháng 7 âm lịch. Để gặp được nhau, họ phải nhờ sự trợ giúp của một cây cầu, cây cầu này được đàn quạ kết nối với nhau mà tạo thành gọi là cầu Ô Thước.
Vega tượng trưng cho Chức Nữ, Altair tượng trưng cho Ngưu Lang, hai ngôi sao nằm ở hai bên bờ khác nhau của con sông. Deneb tượng trưng cho chiếc cầu Ô Thước bắc qua sông giúp họ gặp nhau mỗi năm. Thời gian cặp đôi này được gặp nhau mỗi năm cũng chính là vào mùa hè, chính vì vậy sự xuất hiện của mảng sao này cũng rực rỡ nhất vào những đêm hè.
Tìm hiểu về kích thước của mảng sao mùa hè
Kích thước khổng lồ của tam giác mùa hè thật sự rất khó có thể phân tích và đo lường chính xác được. Ánh sáng của những ngôi sao này phát ra tạo thành một mảng sao rực rỡ chiếu sáng cả bầu trời. Chúng không ở cùng một không gian, một vị trí và cũng không cùng một chòm sao. Chính vì vậy việc xác định chính xác kích thước thật sự rất khó.
Chúng ta chỉ có thể quan sát bộ ba ngôi sao tam giác mùa hè này từ xa, thấy được khoảng cách của chúng có vẻ như rất gần nhau. Những mảng ánh sáng của chúng kết hợp với nhau, từ ngôi sao sáng nhất là Vega cho đến ngôi sao với ánh sáng thấp nhất là Deneb. Ở mỗi góc độ và mỗi vị trí, tầm mắt của bạn đều sẽ quan sát được kích thước của mảng sao này nhỏ, lớn khác nhau.
Tam giác mùa hè có quan trọng hay không?
Tam giác mùa hè có vai trò khá quan trọng, với nhiệm vụ như một cuốn lịch, đánh dấu lại các mùa trải qua trong năm một cách chính xác. Vào những vàng đầu tháng 5, bộ ba ngôi sao này sẽ lấp ló ở đường chân trời vào lúc giữa đêm. Khi các ngôi sao từ mảng sao này bắt đầu thấp sáng cho hoàng hôn từ phía đông từ giữa tháng 6, đây chính là dấu hiệu rõ nhất cho thời gian chuyển mùa.
Lúc này nàng xuân đi qua, nhường chỗ lại cho mùa hè với những tia nắng vàng rực rỡ. Nhưng khi chúng xuất hiện ở hướng Tây mỗi khi rạng đông thì chính là báo hiệu mùa hè sắp qua đi và mùa thu đang đến. Nhờ vào những tín hiệu từ bộ ba này, mọi người có thể dễ dàng nhận biết các mùa dễ dàng hơn vào thời xưa, lúc đồng hồ và lịch vẫn chưa hiện đại như hiện nay.
Cũng giống như bao ngôi sao khác, bộ ba mùa hè này sẽ xuất hiện sớm hơn bốn phút vào mỗi đêm và sớm hơn hai giờ vào mỗi tháng. Điều này được giải thích bởi Trái Đất quay quanh Mặt Trời, bầu trời đêm nằm ở hướng đối diện, vì vậy mà tạo ra một sự thay đổi đặc biệt này.
Các câu hỏi thường gặp về ba ngôi sao mùa hè
Có lẽ câu hỏi thường xuất hiện nhất mà mọi người đặt ra chính là làm thế nào để quan sát rõ nhất về bộ ba ngôi sao bầu trời mùa hè này. Việc bạn cần làm chính là canh đúng thời gian và vị trí để quan sát. Nghe thì có vẻ đơn giản nhưng cũng cần đòi hỏi bạn phải chuẩn bị thật kỹ.
Vào khoảng giữa tháng 6 đến hết tháng 7 chính là những thời điểm vàng để bạn có thể quan sát tam giác mùa hè rõ nhất. Vào những buổi đêm này, bạn hãy hướng mắt về phía tây để có thể ngắm trọn vẹn ánh sáng lấp lánh của bộ ba ngôi sao này. Tuy nhiên, tùy vào ngày và thời tiết mà ánh sáng có thể giảm xuống, khiến bạn quan sát không được rõ hoàn toàn.
Và hiện nay có thể có một điều khiến bạn rất bất ngờ đó là mảng sao mùa hè này vẫn có thể quan sát vào cuối tháng 9, đầu tháng 10. Mặc dù đã bước vào mùa đông nhưng chúng ta vẫn có cơ hội quan sát mảng sao lớn này nếu vô tình bỏ lỡ vào mùa hè. Thay vì xuất hiện ở hướng tây, vào lúc này chúng sẽ chuyển sang hướng nam, những lúc Mặt Trăng biến mất.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin từ bài viết trên về tam giác mùa hè, mọi người đã có thể hiểu rõ hơn về nguồn gốc, ý nghĩa và cách quan sát chúng. Đây là một mảng sao vô cùng rực rỡ và đẹp mà bạn nhất định không thể bỏ lỡ vào mùa hè. Hãy bỏ túi những thông tin trên để lên kế hoạch ngắm sao giải tỏa căng thẳng trong ngày hè nóng nực nhé!
